Diger Insanların Dile Dökmedigi Beklentilerinin Bizi Kontrol Etmedeki Etkisi
Biz diğer insanların bizi nasıl gördüklerini hemen anlarız ve bu beklentilere göre davranırız.
Kendiniz hakkında fikir edinmek için iyi bir örnek diğer insanların farklı yönlerden bizi görme şekilleri hakkında düşünmektir.Çalışma arkadaşlarının, ailenin veya partnerinin senin hakkındaki düşüncelerini bi düşünün.
Şimdi burada ilginç bir soru var:onların seni nasıl gördükleri hakkındaki bu beklentilere göre nereye kadar oynanabilir?
Minnesota üniversitesinden Dr. Mark Snyder ve arkadaşları(Snyder et al.,1977)bizim hakkımızdaki diğer insanların beklentilerinin bizim davranışlarımızı nasıl etkilediğine dair bir klasik sosyal psikoloji çalışmasını tamamladılar.Onlar insanların otomatik olarak diğer insanların kendilerini görüş biçimini algıladıklarını ve hemen bu beklenilen davranışları sergilediklerine dair bir ön görüye sezgiye sahip oldular.
Çekimi Hissetmek
Bu olayı test etmek için araştrmacılar birbirleriyle sadece mikrofonla konuşan erkek ve kız öğrencileri incelediler.İnsanların birbirine karşı basmakalıp bir düşünceye girmelerinin en hızlı yollarından biri kişinin görünüşleridir. İnsanlar otomatikmen kendilerinden daha çekici olan birini daha zeki,daha sosyal ve daha komik esprili olduklarını varsayıyorlar.
Bu yüzden bunu yönlendirmek için,konuşmadan önce görüşmeye gidecekleri kişinin biyografik bilgilerinin yanı sıra erkeklere bir de fotoğraf verildi.Yarısına çekiciliği 10 üzerinden 8 puan verilmiş bir bayanın fotoğrafı verildi,diğer yarısına ise 10 üzerinden 2 puan verilmiş bir bayanın fotoğrafı.
Erkekler kadınları görmeden konuşmaya başladılar bu yüzden onlar aslında resimdeki kadınlarla konuşmadıklarını da bilmiyorlardı.Yarısı çekici bir bayanla konuştuklarını umuyorlardı,diğer yarısı ise çekici olmayan bir kadınla konuştuğunu düşünüyordu.Kadınlar bu gerçekle yakınlık kurmaya başladılar ve onların rastgele görevlendirildikleri stereotiplere(basmakalıp belli şekiller) bilinçsiz bi şekilde uydular.Böyle yaparak araştırmacılar kişisel özelliklerin etkisini ortadan kaldırarak beklenti etkisi üzerine yoğunlaşılmış oldu.
Bağımsız gözlemciler konuşmaların kasetlerini dinlediklerinde çekici kadınlarla konuştuğunu sanan erkeklerle konuşan kadınlar klişeleşmiş bir şekilde çekici insanlarla bağdaştırılmış hareketler gösterdiler:onlar daha canlı coşkulu konuştular ve sohbetten daha çok keyif aldıkları gözüktüğü belirlendi.Burada olan şey erkeklerin kadınlar üzerinde kurdukları klişeye kadınların uymasıydı. Burdan da anlaşılacağı gibi insanlar gerçekten diğer insanlar tarafından nasıl algılandıklarının farkına varıyorlar ve bu beklentilere göre davranışlarını değiştiriyorlar.
Bu deney sadece çekicilik klişesini yönlendirerek tamamlanmış.Ancak aynı kuralı hayatın birçok farklı alanına uygulayabiliriz.Irk,milliyet ve sınıflar hakkındaki basmakalıp düşünceleri düşün.Bütün bunlar diğer insanların kafasında bizim için cevap vermekten kaçınmanın zor olduğu bir beklenti yaratıyorlar.
Digerlerinin Davranıslarını Degistirmek
Çeşitli sosyal durumlar karşısında ne kadar farklı bir insan olabileceğimizi anlamada diğer insanların bizden beklentilerinin farkında olmamız direkt bir şekilde ve hemen davranışlarımızı etkilemesi önemli bir aşama.
Seni son bir düşünceyle bırakıyorum:gerçek dünyadaki sürekli birbirini etkileyen iki insan karşısındakini beklentilerini yükseltebilir yada alçaltabilir. Tabiki bizlerin sadece diğerleri hakkındaki beklentilerimiz üzerinde konrolümüz var.Bu yüzden bu çalışmanın esas değinmek istediği nokta diğerleri hakkında beklentilerimizi değiştirerek bizler onların davranışlarını daha iyiye yada daha kötüye çevirebiliriz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder